Prawo Karne

Jaka kara grozi za niepłacenie alimentów – przestępstwo niealimentacji

O tym, że alimenty płacić należy nie muszę chyba nikogo przekonywać. Na blogu odpowiadałem już na najczęstsze pytania dotyczące alimentów. Jak każdy obowiązek, także alimentacyjny miewa pewne problemy ze skutecznością. Niepłacenie alimentów w większości wypadków skutkować będzie rosnącym zadłużeniem i egzekucją komorniczą. Obok konsekwencji finansowych, osoba która alimentów nie płaci, może także odpowiadać karnie.

Kiedy niepłacenie alimentów jest przestępstwem?

Jak wynika już z samego nagłówka, nie zawsze osoba, która nie płaci alimentów popełnia przestępstwo. Możemy wymienić trzy przesłanki pozwalające na stwierdzenie, czy doszło do popełnienia przestępstwa:

• Określony obowiązek
• Zła wola zobowiązanego
• Wysokość zadłużenia

Aby w ogóle rozważać odpowiedzialność karną za niepłacenie alimentów, najpierw trzeba ustalić ich wysokość. Dopiero w sytuacji, gdy kwota należnych alimentów została określona np. w drodze wyroku sądowego,  można mówić, że osoba zobowiązana nie realizuje określonego (także co do wysokości) obowiązku. Nie wystarczy zatem proste ustalenia, iż rodzic nie płaci dobrowolnie alimentów na dziecko.

Drugim warunkiem jest ustalenie, że dana osoba nie płaci alimentów z własnej woli. Kodeks karny używa sformułowania „uchyla się”. Przenosząc to na grunt alimentów: „może płacić alimenty, ale tego nie robi”. Konieczność wykazania złej woli sprawcy, owego „uchylania się”, jest bardzo ważna. Możliwe są przecież sytuacje losowe, kiedy dana osoba nie ma możliwości zarobkowania, a w konsekwencji uiszczania alimentów. Pamiętajmy zatem, że nie każdy kto nie płaci alimentów, popełnia przestępstwo.

Trzecim elementem wymaganym do stwierdzenia przestępstwa jest określona wysokość zadłużenia. Z uwagi, iż alimenty najczęściej określane są kwotą płatną miesięcznie. Dla popełnienia przestępstwa niealimentacji, koniecznym jest, aby wysokość zadłużenia była równa alimentom należnym za 3 miesiące.

Za niepłacenie alimentów, grozi kara grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do roku.

Jak się bronić?

Ponieważ przestępstwo niealimentacji wymaga, aby spełniony został każdy z warunków opisanych powyżej, dla skutecznej obrony należy wykazać, że minimum jedna z tych okoliczności nie wystąpiła. Najczęściej będzie to element złej woli jako coś ocennego. Obok klasycznej obrony, jest też droga na skróty. Osoba, której zarzucono popełnienie przestępstwa niealimentacji może uniknąć kary, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiści całe zaległe alimenty.