Adwokat Łukaszewski
Prawo Cywilne

Nowe orzecznictwo TSUE z 15 czerwca 2023 r. dotyczące kredytów w CHF – czy ma wpływ na sytuację kredytobiorców?

15 czerwca 2023r.  jest zdecydowanie dniem szczęśliwym dla frankowiczów. Nowe orzeczenia TSUE zdecydowanie przysłużą się konsumentom kredytów frankowych w ciągu trwania postępowań przeciwko bankom, jak i po ich zakończeniu na korzyść kredytobiorców, a dlaczego?

Kredyt we frankach – jak frank szwajcarski wpłynął na ilość kredytów frankowych w Polsce?

Potencjalni klienci byli zachęcani przez banki na pierwszy rzut oka korzystnymi ofertami kredytowymi, dzięki którym mieli mieć możliwość w prosty i przyjemny sposób spłacić kredyt hipoteczny. Dla wielu kredyt we frankach był wręcz jedyną możliwością uzyskania kredytu hipotecznego w tamtym okresie.

Przez rosnącą ilość kredytów frankowych banki miały możliwość szybkiego i skutecznego budowania swoich kapitałów. Z czasem jednak okazało się, że kredyty we frankach wcale nie są produktem tak korzystnym. Ich niebezpieczeństwo uwidocznił tzw. Czarny czwartek kiedy kurs franka zaczął gwałtownie rosnąć. Był to efekt decyzji SBN. Rosnący kurs franka szwajcarskiego przełożył się na gigantyczny wręcz wzrost wysokości rat kredytów.

Splata kwoty udostępnionego kredytu frankowego stawała się jedynie niewielką częścią należności podlegającej spłacie. W ten sposób praktycznie uniemożliwiono konsumentom spłatę kwoty kapitału w zapewnianych pierwotnie czasie i kwocie.

Nowe orzecznictwo TSUE na podstawie polskich pytań prejudycjalnych

W sprawach frankowych TSUE wydało już wiele orzeczeń, ilość roszczeń względem banków z biegiem lat znacznie wzrosła, jednak 15 czerwca zostały opublikowane aż dwa znaczące nowe wyroki TSUE; jeden z nich dotyczy rzekomo bezumownego korzystania z kapitału banku, drugi natomiast możliwości udzielania zabezpieczenia spłaty rat kredytu.

Orzeczenie w sprawie C-520/21 zostało wydane na podstawie wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonego przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie w dniu 24 sierpnia 2021 r. – A.S. przeciwko Bankowi M. S.A. (https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzienniki-UE/sprawa-c-520-21-wniosek-o-wydanie-orzeczenia-w-trybie-prejudycjalnym-zlozony-69534313)

Czekaliśmy aż dwa lata na decyzję Trybunału odnośnie wynagrodzeń dla banków za bezumowne korzystanie z ich kapitału. Ostatni wyrok potwierdza jedynie stanowisko Rzecznika Generalnego TSUE z 16 lutego br.; to frankowicze mają prawo domagać się dodatkowych należności z tytułu zawieranych umów kredytowych z bankami, jeśli umowa zostanie unieważniona a roszczenia banków w zakresie uzyskiwania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału są bezzasadne.

Natomiast orzeczenie w sprawie C-287/22 zostało wydane na podstawie wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonego przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 3 maja 2022 r. – YQ, RJ / Getin Noble Bank S.A. (https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzienniki-UE/sprawa-c-287-22-wniosek-o-wydanie-orzeczenia-w-trybie-prejudycjalnym-zlozony-69600493)

Po ponad roku Trybunał ostatecznie zdecydował, że sądy mają obowiązek udzielać zabezpieczenia polegającego na zawieszeniu wykonywania umowy kredytu na czas trwania postępowania, która prawdopodobnie zostanie uznana za nieważną na skutek usunięcia z niej nieuczciwych warunków umownych.

Wyrok TSUE – Czy oba orzeczenia są korzystne dla polskich frankowiczów?

Dzięki nowemu orzecznictwu TSUE konsumenci kredytów frankowych mogą spać spokojnie, ponieważ najnowsze decyzje uderzają jeszcze bardziej w roszczenia banków względem frankowiczów i umów kredytowych. Określa ono wymóg pozytywnego rozpoznania zarówno wniosków o zabezpieczenia spłaty rat kredytu, jak i zażaleń na nieudzielenie takiego zabezpieczenia. Od dziś więc sądy będą o wiele bardziej przychylne względem udzielenia zabezpieczenia spłaty rat kredytu na czas trwającego postępowania. Ponadto dużo łatwiej będzie przebiegała procedura rozpoznawania zażaleń w przedmiocie nieudzielenia takiego zabezpieczenia; od lipca tego roku zażalenia te będą rozpoznawane przez sądy apelacyjne i mają uwzględniać czerwcowe, prokonsumenckie orzeczenie.

Co więcej, dzięki orzeczeniu dotyczącemu wynagrodzeń dla banków, konsumenci po wygranej sprawie przeciwko bankowi nie będą musieli przejmować się roszczeniami względem konieczności uiszczenia opłaty za bezumowne korzystanie z kapitału, co z kolei jest ogromnym przejawem poszanowania praw konsumenta. Prawo do domagania się rekompensaty po zakończonym procesie, w którym umowa kredytu zostaje uznana za nieważną, przysługuje wyłącznie kredytobiorcom. Banki nie mogą domagać się od konsumenta umowy kredytu należności wykraczających poza zakres wypłaconego kapitału oraz odsetek. Po pozytywnym wyroku TSUE i uznaniu wyłącznie roszczeń kredytobiorców względem banków pozwala konsumentom cieszyć się po wygranej sprawie.

Kredyty frankowe – czy warto wnieść pozew?

Obecna sytuacja prawna konsumentów frankowych umów kredytowych jest niezwykle korzystna. Niegdyś korzystny kurs franka szwajcarskiego stał się zmorą niejednego kredytobiorcy w związku z rosnącym kursem kupna CHF oraz kursem sprzedaży CHF. Konieczność spłacania zwiększonych rat kredytu frankowego nie musi spędzać dłużej snu z powiek, ponieważ istnieje sposób na nieuczciwe zapisy w treści oferowanej przez bank umowy kredytu.

Jest to zdecydowanie czas dla frankowiczów. Sprzyjające orzecznictwo dodatkowo daje szansę na zwycięstwo i uzyskanie pozytywnego wyroku we własnej sprawie!

Każdego dnia bank centralny przedstawia coraz to gorszy kurs CHF. Według danych NBP, średni kurs franka szwajcarskiego wynosi obecnie 4,5618 i jest ciągle w fazie wzrostu. Liczba kredytów frankowych jest ogromna, rośnie jednak również linia orzecznicza i ilość wyroków, dzięki czemu sprawy dotyczące kredytów frankowych mają coraz większe szanse na zakończenie się pozytywnym wynikiem dla konsumenta umowy kredytu. Bank postępujący nieuczciwie względem konsumenta nie będzie nareszcie bezkarny, jeśli umowa kredytu zawiera wady.

Domaganie się ze strony banku roszczeń wykraczających ponad kwoty kapitału początkowego oraz odsetki zostały uznane za bezzasadne a miesięczne raty kredytu mają być obowiązkowo zawieszane w toku postępowania. W związku z powyższym warto zawalczyć o swoje. Dla każdego konsumenta umowa kredytu będzie dużym obciążeniem w chwili, gdy banki domagają się należności ponad kwotę kredytu.

Rośnie liczba spraw frankowiczów przeciwko bankom, liczba aktywnych kredytów frankowych jest wciąż wysoka. Dotychczas konsumenci wygrywali w około 90%, w obecnej sytuacji ilość pozwów przeciwko bankowi oraz wyroków korzystnych dla konsumenta, decydujących o unieważnieniu umowy kredytu i zwrocie nadpłat. Wyczekiwany wyrok TSUE może stać się remedium na dotychczasowe problemy. Nieznośne raty kredytu hipotecznego mogą odejść w zapomnienie, od tego roku polscy frankowicze mają zwiększone szanse na sukces. W tym roku przeciwko bankowi wystąpi zdecydowanie niejeden frankowicz i będzie mógł liczyć zarówno na szybsze wyroki oddalające roszczenia banków przeciwko kredytobiorcom, jak i na skuteczne unieważnienie umowy kredytowej. Dotyczy to zarówno kredytów frankowych, w których kwotę kredytu wyrażono w walucie PLN (kredyt indeksowany) jak i tych wyrażonych w CHF (kredyt denominowany). Uznanie za nieważną umowy kredytu będzie coraz częstszym przypadkiem w polskich sądach.